znak zapytania

Zaimek

Zaimek odpowiada na pytania tych części mowy, które zstępuje. Wyróżniamy zaimki rzeczowe, przymiotne oraz liczebne, które odmieniają się przez przypadki, liczby oraz rodzaje.

On (rodzaj męski) - ten

Ona (rodzaj żeński) - ta

Ono (rodzaj nijaki) - to

Oni (rodzaj męskoosobowy) - ci

One (rodzaj niemęskoosobowy) - te

1. Zaimki dzielimy z uwagi na znaczenie na:

osobowe - ja, ty, my, wy, oni, ono, one, on, ona

Przykłady:

Ona zawsze musi być na pierwszym miejscu.
On zawsze wtrąca nos w nieswoje sprawy.


wskazujące - tamten, ten, ta, to, tu, ów, tędy

Przykłady:

Tamten chłopak bardzo mi się podoba
Ta torebka kosztowała dwa razy więcej.


pytające - jak? gdzie? kiedy? kto? co? jaki? który?

Przykłady:

Kiedy wyjeżdżamy na wakacje?
Który uczeń ma najlepsze wyniki w nauce?


nieokreślone - to takie, które wskazują na osobę, przedmiot lub miejsce, które nie zostały ściśle określone: jakiś, czyjś, ktoś, coś, któryś, gdzieś, kiedyś

Przykłady:

Kiedyś lubiłam jeździć na snowboardzie.
Coś mi wypadło.


względne - jak, gdzie, który, kto, co (stanowią połączenie między zdaniem nadrzędnym i podrzędnym)

Przykłady:

Lecimy samolotem, który za chwilę wyląduje na pasie startowym.


zwrotne - się (siebie, sobie), w języku polskim tworzymy od nich czasowniki zwrotne a także wypowiedzi bezpodmiotowe.

Przykłady:

ściemnia się, myć się, mówi się, śpiewać sobie


dzierżawcze - mają za zadanie informować o tym, do kogo? bądź do czego? ktoś lub coś należy - swój, wasz, nasz, jej

Przykłady:

Gosia idzie ze swoimi rodzicami na spacer.


przeczące - nikt, żaden, nigdy, nic, nigdzie

Przykłady:

Dziś wieczorem nigdzie nie pójdziesz.
Nikt nie idzie.


upowszechniające - zawsze, wszędzie, zewsząd, wszystko, nic, każdy, wszelki, wszyscy

Przykłady:

Wszystko albo nic.


wzmacniające - sam, sama, samo, sami

Przykłady:

On sam napisał pracę domową.
Sama posprzątam pokój.

Podział zaimków ze względu na część mowy jaką zastępują w zdaniu:

Zaimki rzeczowne - to takie, które występują w funkcji rzeczownika oraz odpowiadają na jego pytania - kto? co?

- kto, co, ktoś, coś, ja, ty, on, ona, ono, my, wy, oni, one, nic, nikt


W zdaniu występują na ogół w postaci:

- podmiotu

On bardzo dobrze gra w piłkę. (kto?)
Oni byli świetnie przygotowani. (kto?)


- dopełnienia

Podwiozłem go do domu. (kogo?)

Wierzę tobie. (komu?)
Widzę . (kogoś?)


Zaimki przymiotne - to takie, które występują w funkcji przymiotnika a także odpowiadają na jego pytania - jaki? jaki? jakie? który? która? które? czyj? czyja? czyje?

- ta, ci, te, mój, twój, czyj, swój, taki, jaki, który, nasz, wasz ten, tamten, inny


W zdaniu występują w postaci:

- przydawki

Twój bagaż został uszkodzony. (czyj?)
Mój zeszyt jest bardzo ładny. (czyj?
Nasza klasa przoduje w szkolnych wynikach. (czyja?)


- orzecznika (w orzeczeniu imiennym)

Ten kot zamieszkał u nas. (czyj?)


Zaimki liczebne - to takie, które występują w funkcji liczebnika a także odpowiadają na jego pytania - ile? który z kolei?

- ile? tyle?


W zdaniu występują w postaci:

- przydawki

Dzisiaj zarobiłem w szkole tyle dobrych ocen. (ile?)


Zaimki przysłowne - są nieodmienne, występują w funkcji przysłówka a także odpowiadają na jego pytania - jak? wtedy? kiedy? gdzie?

jak? - tak, jakoś
gdzie? tam, tu, tutaj, wszędzie, nigdzie, gdziekolwiek, gdzieś
kiedy? - wtedy, zawsze, nigdy, kiedykolwiek
skąd? - stamtąd, stąd
dokąd? - dotąd, dokądkolwiek, tam
którędy? - tamtędy
Pójdziemy tamtędy. (którędy?)

2. Zaimkami w połączeniu z nie zawsze piszemy rozdzielnie:

Przykłady:

nie mój, nie wasz, nie nasz, nie każdy, nie ten