znak zapytania

Orzeczenie

Orzeczenie - jest częścią mowy, najczęściej czasownikiem wyrażonym w formie osobowej.

Odpowiada na pytania:

  • co robi?
  • co się z nim dzieje?
  • w jakim jest stanie?

1. Orzeczenie czasownikowe - jest wyrażone za pomocą czasownika w formie osobowej.

Przykłady:
Szybko wracajcie na kolację.
Nasi kucharze ugotowali świetny obiad.
W niedzielę usmażylibyśmy ryby.

2. Orzeczenie imienne - składa się z orzecznika oraz łącznika.

  • Łącznik - stanowi osobową formę czasowników - być, stać się, zostać
  • Orzecznik - może być: rzeczownikiem, przymiotnikiem, liczebnikiem, zaimkiem rzeczownym, zaimkiem przymiotnym, imiesłowem przymiotnikowym.

jestem (łącznik) lekarzem (orzecznik)
byłem (łącznik) miły (orzecznik)
będziesz (łącznik) pierwszy (orzecznik)
stanę się (łącznik) kimś (orzecznik)
jesteś (łącznik) czarujący (orzecznik)
zostanie (łącznik) rozpoczęta (orzecznik)
jest (łącznik) z marmuru (orzecznik)
było (łącznik) interesująco (orzecznik)


W zdaniach bezpodmiotowych formy zakończone na -no bądź -to mogą pełnić funkcję orzeczenia.

Przykłady:
W Krakowie odkryto nową kopalnię.
Zapoczątkowano zawody narciarskie.

Zarezerwowano miejsce w hotelu.
W laboratorium użyto nowego odczynnika.