znak zapytania

Liczebnik

Liczebnik - jest odmienną częścią mowy, oznacza liczbę, ilość lub kolejność. Odpowiada na pytania:

  • Ile?
  • który z kolei?

1. Liczebniki dzielą się na: główne, porządkowe, ułamkowe, zbiorowe oraz nieokreślone.

Liczebniki główne
dwa, cztery, sto, tysiąc, trzysta, milion


Liczebniki porządkowe
pierwszy, trzynasty, dwudziesty, setny, tysięczny


Liczebniki ułamkowe
pół, trzy czwarte, półtora, jedna druga, dwie trzecie


Liczebniki zbiorowe
dwoje, troje, czworo, pięcioro, dziewięcioro


Liczebniki nieokreślone
niewiele, wiele, kilkadziesiąt, kilkaset, kilka


Liczebniki zbiorowe odmieniają się przez przypadki:

  • Mianownik: pięcioro dzieci
  • Dopełniacz: pięciorga dzieci
  • Celownik: pięciorgu dzieciom
  • Biernik: pięcioro dzieci
  • Narzędnik: pięciorgiem dzieci
  • Miejscownik: pięciorgu dzieci

2. Odmiana liczebników przez rodzaje.

Liczba pojedyncza
jeden mężczyzna - rodzaj męski
jedna kobieta - rodzaj żeński
jedno dziecko - rodzaj nijaki


Liczba mnoga
trzej mężczyźni - rodzaj męski
trzy kobiety - rodzaj żeński
troje dzieci - rodzaj nijaki

3. Liczebniki mogą być w zdaniu:

- podmiotem

Przykłady:
Północ wybiła na zegarze.
Czwarta minęła przed chwilą.


- przydawką

Przykłady:
Trzy łodzie odpłynęły.
Dwie pary rozstały się.


- dopełnieniem

Przykłady:
Otrzymałem cztery z dwoma plusami.


- orzecznikiem (w orzeczeniu imiennym)

Przykłady:
Kuba będzie trzeci.
Krzysztof będzie pierwszy.

4. Liczebniki z uwagi na ich budowę możemy podzielić na proste oraz złożone.

Liczebniki proste
dwa, trzy, sześć, osiem, dziesięć


Liczebniki złożone
dwadzieścia cztery, pięćdziesiąt osiem, czterdzieści pięć, milion pięćset dwadzieścia dwa, przysiąc siedemset trzydzieści trzy